عیسی مسیح ع (مصلوب،مرگ،زنده شدن و عروج)

حضرت عیسی علیه السلام، یکی از پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت است و کتاب آسمانی او انجیل نام دارد. او آخرین پیامبر قبل از پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و از بشارت دهندگان به ظهور آن حضرت بود. زنده کردن مردگان، شفای کور مادرزاد و خبر دادن از غیب، از معجزات حضرت عیسی است. مطابق با قرآن، عیسی علیه السلام به گونه‏‌ای اعجازآمیز از مادری باکره و مقدس به نام مریم متولد شد و سپس در گهواره شروع به سخن گفتن کرد و پیامبری خود را بشارت داد. مسیحیان بر این باورند که عیسی علیه السلام توسط یهود به صلیب کشیده شد، اما به فرموده قرآن کریم، هنگامی که یهود بر آن جناب شورید و تصمیم گرفت او را به قتل برساند، خداى تعالى او را از دست آنان نجات داد و به سوى خود بالا برد.

محتویات

• ۱نام حضرت عیسی
• ۲ولادت حضرت عیسی
• ۳دوران نبوت حضرت عیسی
• ۴حضرت عیسی در قرآن
• ۵حضرت عیسی در روایات
• ۶پانویس
• ۷منابع
• ۸مقالات مرتبط

نام حضرت عیسی

در اقرب الموارد گوید: «عیسى» لفظى است عبرانى یا سریانى. به قولى آن مقلوب «یسوع» است که آن نیز عبرانى است.^[۱] در المیزان در مورد معنای عیسی آمده است: اصل عیسى یشوع است و آن را نجات دهنده تفسیر کرده اند.^[۲]

نام دیگری که برای عیسی علیه السلام در قرآن کریم آمده «مسیح» است. طبرسی در جوامع الجامع گفته است: اصل مسیح در عبرانی مشیحا بوده که معنایش مبارک است. همانگونه که خود گفت: «وَجَعَلَنِی مُبَارَکا أَینَ مَا کنْتُ».^[۳][۴]

ولادت حضرت عیسی

حضرت عیسی علیه السلام فرزند حضرت مریم دختر عمران است که خداوند او را برگزید و بر تمام زنان عالم برتری داد.^[۵] عیسی بن مریم در شهر بیت لحم به دنیا آمد. ولادت حضرت عیسی علیه السلام ولادتی خاص است.

مطابق با قرآن کریم، خداوند به مریم بشارت داد که به زودی صاحب فرزندی می گردد که از مقربان درگاه الهی خواهد شد.^[۶] سپس خداى تعالى روح را (که یکى از فرشتگان بزرگ خدا است) نزد او فرستاد و روح به شکل بشرى تمام عیار در برابر مریم مجسم شد و به او گفت: که فرستاده اى است از نزد معبودش، و پروردگارش وى را فرستاده تا به اذن او پسرى به وى بدهد، پسرى بدون پدر، و او را بشارت داد به این که بزودى از پسرش معجزات عجیبى ظهور می کند و نیز خبر داد که خداى تعالى بزودى او را به روح القدس تایید نموده، کتاب و حکمت و تورات و انجیل می آموزد و به عنوان رسولى به سوى بنى اسرائیل گسیلش می دارد، رسولى داراى آیات بینات، و نیز به مریم از شأن پسرش و سرگذشت او خبر داد، آن گاه در مریم بدمید و او را حامله کرد.

 

حضرت مریم سپس به مکانى دور منتقل شد و در آنجا درد زائیدنش گرفت و او را به طرف تنه نخله اى کشانید و با خود می گفت: اى کاش قبل از این مرده و از خاطره ها فراموش شده بودم، من همه چیز را و همه چیز مرا از یاد می برد، در این هنگام ندا شنید که: غم مخور که پروردگارت پائین پایت نهر آبى قرار داده، تنه درخت را تکان بده تا پى در پى خرماى نورس از بالا بریزد، از آن خرما بخور و از آن آب بنوش و از فرزندت خرسند باش، اگر از آدمیان کسى را دیدى، بگو من براى رحمان روزه گرفته ام و به همین جهت امروز با هیچ انسان سخن نمی‌گویم.^[۷]

مریم سپس به میان مردم آمد در حالى که فرزندش را در آغوش داشت. آنها وقتى او را به این حال دیدند، شروع کردند از هر سو به وى طعنه زدند و او را سرزنش نمودند چون دیدند دخترى شوهر نرفته بچه دار شده است، گفتند: اى مریم چه عمل شگفت آورى کردى!، اى خواهر هارون نه پدرت بد مردى بود و نه مادرت بدکار! مریم اشاره کرد به کودکش که با او سخن بگوئید، مردم گفتند: ما چگونه با کسى سخن گوئیم که کودکى در گهواره است؟ در این جا عیسى به سخن درآمد و گفت: من بنده خدا هستم، خداى تعالى به من کتاب داد و مرا پیامبرى از پیامبران کرد و هر جا که باشم با برکتم کرد و مرا به نماز و زکات سفارش کرد، مادام که زنده باشم بر احسان به مادرم سفارش فرمود و مرا نه جبار کرد و نه شقى، و سلام بر من روزى که به دنیا آمدم و روزى که می میرم و روزى که زنده برمی خیزم.^[۸]

قرآن ولادت آن حضرت را با ولادت حضرت آدم علیه السلام مشابه دانسته است^[۹] از این جهت که او نیز همچون حضرت آدم علیه السلام بدون پدر متولد شد.^[۱۰]

دوران نبوت حضرت عیسی

از آنجا که نسب حضرت مریم به نقلی به حضرت سلیمان و از طریق ایشان به حضرت یعقوب می رسد،^[۱۱] حضرت عیسی علیه السلام نیز از انبیاء بنی اسرائیل (فرزندان حضرت یعقوب علیه السلام) محسوب می شود. حضرت عیسی علیه السلام به سوى بنى اسرائیل گسیل شد و مأمور شد تا ایشان را به سوى دین توحید بخواند، و ابلاغ کند که من آمده ام به سوى شما و با معجزه اى از ناحیه پروردگارتان آمده ام و آن این است که براى شما (و پیش رویتان) از گل چیزى به شکل مرغ می سازم و سپس در آن می دمم، به اذن خدا مرغ زنده اى می شود و من کور مادرزاد و برص غیر قابل علاج را شفا مى‌دهم و مردگان را به اذن خدا زنده مى‌کنم و ...، که در این براى شما آیتى است بر این که خدا رب من و رب شما است و باید او را بپرستید.^[۱۲]

عیسى علیه السلام مردم را به شریعت جدید خود که همان تصدیق شریعت حضرت موسى علیه السلام است دعوت می کرد، چیزى که هست بعضى از احکام موسى را نسخ نمود و آن حرمت پاره اى از چیزها است که در تورات به منظور گوشمالى و سختگیرى بر یهود حرام شده بود و بارها می فرمود: من با حکمت به سوى شما گسیل شده ام، تا برایتان بیان کنم آن چه را که مورد اختلاف شما است و نیز می فرمود: اى بنى اسرائیل من فرستاده خدا به سوى شمایم، در حالى که تورات را که کتاب آسمانى قبل از من بوده تصدیق دارم و در حالى که بشارت می دهم به رسولى که بعد از من می‌آید و نامش احمد است.^[۱۳]

عیسى علیه السلام به وعده هایى که داده بود که فلان و فلان معجزه را آورده ام وفا کرد، هم مرغ خلق کرد و هم مردگان را زنده کرد و هم کور مادرزاد و برصى را شفا داد و هم به اذن خدا از غیب خبر داد.

عیسى علیه السلام همچنان بنى اسرائیل را به توحید خدا و شریعت جدید دعوت کرد تا وقتى که از ایمان آوردنشان مایوس شد، و وقتى طغیان و عناد مردم را دید و استکبار کاهنان و احبار یهود از پذیرفتن دعوتش را مشاهده کرد، از میان عده کمی‌ که به وى ایمان آورده بودند چند نفر حوارى انتخاب کرد تا او را در راه خدا یارى کنند.^[۱۴]

گرایش روزافزون مردم و یهودیان به دین حضرت عیسی (علیه‌السّلام)،‌ وحشت و نگرانی رؤسای یهود را برانگیخت و به قصد کشتن عیسی (علیه‌السّلام) امپراطور روم را با خود همراه کردند، ولی با مشیّت و قدرت الهی نقشه قتل آنان به سرانجام نرسید، بلکه به اشتباه به جای حضرت عیسی (علیه‌السّلام) شخصی بنام «یهودا اسخر یوطی» را به قتل رساندند.^[۱۵]

از سوى دیگر یهود بر آن جناب شورید و تصمیم گرفت او را به قتل برساند، ولى خداى تعالى او را از دست یهود نجات داد و به سوى خود بالا برد و مسأله عیسى علیه السلام براى یهود مشتبه شد، بعضى خیال کردند که او را کشتند، بعضى دیگر پنداشتند که به دارش آویختند، خداى تعالى فرمود: نه آن بود و نه این، بلکه امر بر آنان مشتبه شد.^[۱۶]

قرآن کریم داستان کشتن حضرت عیسی (علیه‌السّلام) را چنین نقل می‌کند: «و گفتارشان که: ما مسیح عیسی بن مریم پیامبر خدا را کشتیم، در حالیکه نه او را کشتند و نه بر دار آویختند؛ لکن امر بر آنها مشتبه شد. و کسانی که در مورد (قتل) او اختلاف کردند، از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی می‌کنند و قطعاً او را نکشتند، بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد و خداوند توانا و حکیم است.»^[۱۷]

وظیفه تبلیغ دین

 مسیحیت بعد از حضرت عیسی (علیه‌السّلام) بر عهده شاگردان، رسولان و مبلغان بعد از ایشان از جمله پُطرس بود که در این راستا بیشترین زحمت‌ها را متحمل شدند و موفقیت‌های زیادی را نیز کسب کردند. اما بعضی از شاگردان ایشان همچون پلوس اولین انحرفات را در دین مسیح به وجود آوردند، از جمله اعتقاد شرک‌آمیز به تثلیث و موجود الهی بودن حضرت عیسی (علیه‌السّلام) بود که طبق بعضی تحلیل‌ها این انحرفات ناشی از گرایشات پلوس به تعالیم آیین‌های هنری بوده است.^[۱۸]

 

حضرت عیسی در قرآن

حضرت عیسی علیه السلام در قرآن کریم ۲۵ بار به عنوان عیسی و ۱۳ بار به عنوان مسیح یاد شده است. مطابق با قرآن، حضرت عیسی علیه السلام، بنده خدا^[۱۹] و رسول به سوى بنى اسرائیل^[۲۰] و یکى از پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت^[۲۱] بوده و کتابى به نام انجیل داشت.^[۲۲] خداى تعالى نام او را مسیح نهاد^[۲۳] و "کلمة اللَّه" و "روحى از خدا" خواند،^[۲۴] و داراى مقام امامت^[۲۵] و از گواهان اعمال،^[۲۶] و بشارت دهندگان به آمدن پیامبر اسلام،^[۲۷] وجیه و آبرومند در دنیا و آخرت و از مقربین بود.^[۲۸] او از برگزیدگان بود^[۲۹]، مبارک بود هر جا که باشد، آیتى بود براى مردم و رحمتى از خدا بود و احسانگرى به مادرش، و از زمره کسانى بود که خداى تعالى به ایشان سلام کرد^[۳۰] و از کسانى بود که خدا کتاب و حکمتش آموخت.^[۳۱][۳۲]

چند نمونه از آیاتی که نام حضرت عیسی علیه السلام در آنها آمده است:

• «إِذْ قَالَتِ الْمَلَائِکةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ یبَشِّرُک بِکلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِیحُ عِیسَى ابْنُ مَرْیمَ وَجِیهًا فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ»: یاد کن هنگامی‌را که فرشتگان گفتند: اى مریم، خداوند تو را به کلمه اى از جانب خود که نامش مسیح، عیسى بن مریم است مژده می دهد، در حالى که او در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان است. (سوره آل عمران، آیه ۴۵)

• «وَزَکرِیا وَیحْیىٰ وَعِیسَىٰ وَإِلْیاسَ کلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ»: و زکریا و یحیى و عیسى و الیاس را یاد کن که جملگى از شایستگان بودند. (سوره انعام، آیه ۸۵)

• «إِنَّ مَثَلَ عِیسَىٰ عِنْدَ اللَّهِ کمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ کنْ فَیکونُ»: در واقع مثل عیسى نزد خدا همچون مثل خلقت آدم است که او را از خاک آفرید سپس بدو گفت: باش پس وجود یافت. (سوره آل عمران، آیه ۵۹)

حضرت عیسی در روایات

• پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: ای ام ایمن، مگر نمی‌دانی که برادرم عیسی شامی‌ را برای صبحانه و صبحانه ای را برای شام نگه نمی‌داشت؟ از برگ درختان تغذیه می‌کرد و از آب باران می‌آشامید، پلاس می‌پوشید و هر جا شب می‌رسید همان جا بیتوته می‌کرد و می‌گفت: هر روزی، روزی خود را می‌آورد.^[۳۳]

• امام علی علیه السلام در وصف عیسی علیه السلام: و اگر خواهی، از عیسی بن مریم علیه السلام برایت بگویم. او سنگ را بالش خود می‌کرد و جامه خشن می‌پوشید و نان خشک و گلوآزار می‌خورد. خورش او گرسنگی بود و چراغش در شب، ماه و سرپناهش در زمستان، آفتابگیرهای صبح و عصر و میوه و سبزیجاتش، علف و گیاهانی که زمین برای چهار پایان می‌رویاند. نه زنی داشت که مایه گرفتاری او باشد و نه فرزندی که‌ اندوهگینش سازد و نه مال و ثروتی که دل او را به خود مشغول گرداند و نه طمعی که به خواریش اندازد. مرکب او دو پایش بود و خدمتکارش دو دست او!^[۳۴]

• امام صادق علیه السلام: بدانید که اگر کسی عیسی بن مریم را انکار کند و به نبوت دیگر پیامبران اعتراف نماید، ایمان نیاورده است.^[۳۵]

• سخنان نجواآمیز خدای تعالی با عیسی علیه السلام: ای عیسی، چونان شخص دلسوز و مهربان، تو را به مهربانی سفارش می‌کنم تا با طلب شادی و خشنودی من، سزاوار دوستی من شوی. تو در بزرگی و در خردی برکت داده شدی و هر جا بودی با برکت بودی. گواهی می‌دهم که تو بنده من و زاده کنیز من هستی، با نافله ها به من نزدیک شو و به من توکل کن تا تو را کفایت کنم و غیر مرا به ولایت و دوستی برمگزین که تو را تنها می‌گذارم.^[۳۶]

• امام صادق علیه السلام: یکی از روش های عیسی بن مریم گشت و گذار در شهرها بود. روزی با یکی از یاران خود که مردی کوته اندام بود و غالباً با عیسی علیه السلام همراهی می‌کرد، برای سیاحت بیرون رفت. چون عیسی به دریا رسید با یقین درست گفت: به نام خدا و بر روی آب حرکت کرد. مرد کوتاه قد چون دید عیسی علیه السلام از آب گذشت با یقین درست گفت: به نام خدا و بر روی آب حرکت کرد تا به عیسی علیه السلام رسید. در این هنگام دچار خودبینی و غرور شد... لذا در آب فرو رفت. پس از عیسی کمک خواست و آن حضرت دستش را گرفت و او را از آب بیرون کشید.^[۳۷]

• پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: عیسی بن مریم بر گوری گذشت که صاحب آن عذاب می‌کشید. سال بعد نیز بر همان گور گذشت و دید دیگر عذاب نمی‌شود. عرض کرد: پروردگارا، پارسال از این گور عبور کردم و صاحبش عذاب می‌شد و امسال که از آن می‌گذرم دیگر عذاب نمی‌کشد؟ خداوند جل جلاله به او وحی فرمود: ای روح الله، فرزند صالحی از او بزرگ شد و راهی را درست کرد و یتیمی‌ را سرپرستی نمود و من به خاطر این کارهای فرزندش، او را آمرزیدم.^[۳۸]

• به عیسی بن مریم علیه السلام عرض شد: چه کسی تو را ادب آموخت؟ فرمود: هیچ کس ادبم نیاموخت، بلکه زشتی نادانی را دیدم و از آن دوری گزیدم.^[۳۹]
• در حدیث موثقی از حضرت رضا علیه‌ السلام منقول است که: «مشتبه نشد امر کشته شدن و مردن احدی از پیغمبران و حجت‌های خدا بر مردم، به غیر از عیسی بن مریم که او را زنده از زمین بالا بردند و روحش را در میان آسمان و زمین قبض کردند و چون به آسمان رسید حق تعالی روحش را به بدنش باز گردانید...».^[۴۰]

• 

• بخش دوم :اناجیل (انجیل)

• اِنْجیل کتاب مقدس مسیحیان است. چهار کتاب اول عهد جدید که به ترتیب منسوب به مَتّی، مَرقُس، لوقا و یوحنّا است انجیل نامیده می‌شوند. مسیحیان انجیل را کتاب آسمانی حضرت عیسی(ع) نمی‌دانند بلکه معتقدند عیسی خود تجسم وحی و عین پیام الهی بود.

  انجیل‌ها توسط شاگردان حضرت عیسی(ع) نوشته شده و زندگی، تعالیم و سخنان حضرت عیسی(ع) را در بر دارد. مسیحیان از حدود سال ۱۵۰ میلادی در اجتماعات یکشنبه‌ در کلیسا، بخش‌هایی از انجیل را می‌خوانند. انجیل‌ها در ابتدا بسیار بودند تا این که کلیسا تصمیم گرفت از بین آنها تعدادی را برگزیند و به این ترتیب چهار انجیل متّی، مَرقُس، لوقا و یوحنّا را که مورد پذیرش همگان بود انتخاب کرد. سه انجیل متّی، مَرقُس و لوقا شباهت‌های بسیاری به یکدیگر دارند و به آنها انجیل‌های نظیر یا هم‌نظر گفته می‌شود.

  بَرنابا یکی از مبلغان مسیحی است که انجیل او جزء انجیل‌های ممنوعه اعلام گردیده بود. در اوایل قرن هجدهم میلادی دو نسخه خطی از انجیل او به زبان‌های ایتالیایی و اسپانیایی کشف شد. محتوای انجیل برنابا تفاوت‌های عمیقی با دیگر انجیل‌ها دارد و با این که اختلافات زیادی با عقائد مسلمانان دارد، از دیگر اناجیل به باورهای مسلمانان نزدیک‌تر است.

  قرآن، انجیل را تصدیق می‌کند و پذیرش حقانیت آن را از شروط ایمان می‌داند. اما آن را کتابی می‌داند که از جانب خداوند بر عیسی (ع) نازل شده و مفاهیمی مانند تثلیث و به صلیب کشیده شدن عیسی (ع) را که در انجیل‌های موجود آمده باطل می‌داند.

  محتویات

• ۱معرفی اجمالی
• ۲سیر تدوین انجیل‌ها
• ۳انجیل‌های چهارگانه
• ۴انجیل بَرنابا
• ۵انجیل در منابع اسلامی
• ۶جستارهای وابسته
• ۷پانویس
• ۸منابع
• ۹پیوند به بیرون

• معرفی اجمالی

  کتاب دینی مسیحیان یعنی هر یک از چهار کتاب اول عهد جدید انجیل نامیده می‌شود.^[۱] این چهار کتاب به ترتیب منسوب به متّی، مَرقُس، لوقا و یوحنّا است. انجیل در لغت به معنای بشارت است.^[۲] این بشارت در آغاز ظهور حضرت عیسی (ع) به معنی بشارت بخشایش و ظهور ملکوت خداوند به کار رفت اما در عصر حواریون (شاگردان عیسی) که انجیل‌ها به نگارش درآمد به مفهوم مژده ظهور پسر با عزت خدا، و معانی مرتبط با آن گردید.^[۳] در بیان معنای انجیل برخی بر مفهوم «فداء» تکیه کرده‌اند. این مفهوم به این معنا است که مسیح با تحمل مصائب، مرگ و رستاخیز خود کفاره گناه انسان شد.^[۴]

  مسیحیان بر این اعتقاد نیستند که عیسی (ع) کتابی به نام انجیل آورد. بلکه آنها حضرت عیسی (ع) را تجسم وحی و عین پیام الهی (و نه حامل آن) می‌دانند.^[۵] انجیل‌ها به نوشته‌هایی اطلاق شده که زندگی، معجزات، تعالیم، سیره، سخنان و صعود حضرت عیسی (ع) را گزارش کرده است^[۶] که توسط شاگردان عیسی (ع) و یا نسل دوم مسیحیان کتابت شده است.^[۷] مسیحیان حدودا از سال ۱۵۰ میلادی هنگام اجتماعات یکشنبه در کلیسا بخش‌هایی از چهار انجیل را می‌خوانند و آنها را به منزله آثار رسولان یا دست‌کم شخصیت‌هایی که وابسته به رسولان بودند به شمار می‌آوردند^[۸] و حجیتی مانند کتاب مقدس برای آنها قائل هستند.

  ^[۹]

   

  سیر تدوین انجیل‌ها

  در سی تا چهل سال نخست میلادی تعلیم مسیحیت تقریبا فقط به صورت شفاهی انجام می‌گرفت.^[۱۰] این در حالی بود که مسیحیت توسط پولُس در مناطق مختلفی از اروپا و آسیای صغیر پراکنده شده بود.^[۱۱] از این رو کاستی‌های تعالیم شفاهی^[۱۲] و نیز درگذشت رسولان که خطر از بین رفتن تعالیم عیسی (ع) را به وجود می‌آورد^[۱۳] زمینه انجیل نگاری را فراهم ساخت. اما هر کس به تشخیص و سبک خاص خود به تدوین اعمال، اقوال و حوادث مربوط به حضرت عیسی(ع) پرداخت.^[۱۴] به این ترتیب نوشته‌های متعددی به نام انجیل به وجود آمد. افزون بر انجیل‌های چهارگانه، انجیل‌های توما، حقیقت، انجیل دوم متی، اعمال پطرس، اعمال یوحنا و هم‌چنین انجیل برنابا، انجیل ناصریان، انجیل عبرانیان و انجیل مصریان تداول داشتند.^[۱۵]

  در اواخر قرن دوم میلادی سران کلیسا از میان نوشته‌های متنوع و انبوه، شماری را به سبب سازگاری با تعالیم کلیسا و به عنوان کتاب‌های قانونی و معتبر گزینش کردند.^[۱۶] به این ترتیب انجیل‌های چهارگانه به عنوان انجیل‌های قانونی معرفی شدند.^[۱۷] البته در مجمع روحانی «کارتاژ» در سال ۳۹۷ میلادی بود که حذف‌های نهایی انجام شد و همه انجیل‌های دیگر غیر از انجیل‌های چهارگانه کنار گذاشته شدند.^[۱۸] انجیل‌هایی که نتوانستند به قانون راه یابند وضعیت یکسانی نداشتند. برخی از آنها مانند آموزه دوازده رسول یا رساله بَرنابا مورد تکریم عموم کلیساها قرار گرفتند و از این رو به رغم حذف شدنشان از قانون از میان نرفتند. اما پاره‌ای دیگر از این آثار در کلیساها استفاده نشدند و از میان رفتند. به همین دلیل است که جز شمار اندکی از این آثار باقی نمانده است.^[۱۹]

  انجیل‌های چهارگانه

  انجیل‌های چهارگانه مَتّی، مَرقُس، لوقا و یوحنا مورد توجه کلیساها بود. وقتی کلیسا احساس نیاز به متونی پیدا کرد که مورد پذیرش همه باشد به این چهار انجیل روی آورد. این آثار به دلیل کیفیت‌های درونی خود و اصالتشان مورد توجه همگان بودند.^[۲۰] در پاسخ به این که چرا از میان مجموعه کتاب‌ها و رساله‌هایی که عهد جدید در بر گرفته، عنوان انجیل تنها به این چهار کتاب اختصاص یافته گفته می‌شود احتمالا به این دلیل است که آنها بیش از بخش‌های دیگر عهد جدید به زندگی، سخنان و رفتارهای عیسی (ع) پرداخته‌اند.^[۲۱]

  از انجیل‌های چهارگانه سه انجیل مَتّی، مَرقُس و لوقا به علت شباهت‌هایی که دارند انجیل‌های نظیر یا هم نظر خوانده می‌شوند.^[۲۲] اما این کتاب‌ها نا همگونی‌هایی نیز دارند.^[۲۳]

  مَتّی

  انجیل مَتّی در اکثر نسخه‌های کهن نخستین انجیل و نخستین کتاب عهد جدید است.^[۲۴] مَتّی تعالیم عیسی (ع) را بسیار کامل‌ بازآفرینی می‌کند و بر مضمون ملکوت آسمانها تأکید می‌ورزد.^[۲۵] او انجیل خود را برای مسیحیانی نوشته است که برآمده از یهودیت‌اند.^[۲۶] از این رو از شواهد عهد عتیق بسیار استفاده کرده است.^[۲۷] این کتاب عیسی (ع) را متمّم دین یهود، معلم اعظم، موسای جدید و صاحب شریعت عهد جدید معرفی می‌کند.^[۲۸]

  مَرقُس

  این کتاب کوتاه‌ترین انجیل‌های چهارگانه است.^[۲۹] مَرقُس در حوالی سال ۷۰ میلادی انجیل خود را تألیف کرده است.^[۳۰] انجیل مَرقُس مژده عیسی (ع) را به این شکل می‌آورد که: از گناه دور شوید و به درگاه الهی توبه کنید و زندگی خود را با شریعت الهی هماهنگ سازید که ملکوت همین است.^[۳۱] هم‌چنین رنج‌های عیسی (ع) جایگاه بسیار مهمی در این انجیل دارد.^[۳۲] سبک مَرقُس در این انجیل بسیار مردم پسند و گیرا توصیف شده است.^[۳۳]

  لوقا

  انجیل لوقا در سال‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی در خطاب به مشرکین نوشته شده است.^[۳۴] در این انجیل رویکردی تاریخ نگارانه مشاهده می‌شود و می‌توان آن را مشتمل بر ۸ جزء از ظهور یحیی تعمید دهنده تا رستاخیز عیسی (ع) دانست.^[۳۵] گفته می‌شود امتیاز ویژه این انجیل ناشی از شخصیت گیرای مولف آن است که از ورای این اثر به چشم می‌آید. لوقا نویسنده‌ای خوش قریحه بود و نوشته خود را با دغدغه رعایت نظم به کار برده است.^[۳۶]

  یوحنا

  انجیل یوحنا در سبک، ویژگی‌های کلامی و مسیح شناسی با سه انجیل پیشین تفاوت دارد.^[۳۷]هر چند که در سیر مباحث مانند آنها است.^[۳۸] مشخصه‌های بسیاری سبب تمایز این انجیل از انجیل‌های دیگر می‌شود. مانند: معجزاتی که در سایر انجیل‌ها نیامده است. هم‌چون معجزه تبدیل شدن آب به شراب در قانا، یا زنده شدن لَعازَر، خطابه های طولانی هم‌چون خطابه‌ای که پس از واقعه فزونی یافتن نانها می‌آید. مسیح شناسی خاص این انجیل که در آن بر الوهیت مسیح تأکید می‌شود.^[۳۹]

  انجیل بَرنابا:

  لیکن برای انسان، به تحقیق که پیغمبران، همه‌ی ایشان آمدند مگر رسول الله. آن‌که زود است بعد از من بیاید. زیرا خدای می‌خواهد تا که من مهیا سازم راه او را.

  انجیل برنابا، ۱۳۸۰ش، فصل سی و ششم/۶.

   

  انجیل بَرنابا

  بَرنابا لقب یکی از مبلغان مسیحی است که انجیلی به همین نام به او منسوب است. او اهل قبرس و از خانواده‌ای یهودی و از دودمان لاوی پسر یعقوب نبی است.^[۴۰] او بعد از آن‌که به پیروان عیسی (ع) پیوست همراه با پولس به تبلیغ مسیحیت پرداخت و عده بسیاری در نتیجه فعالیت آنها مسیحی شدند.^[۴۱]

  نام انجیل برنابا در آثار برخی از نویسندگان سده‌های نخستین میلادی و به عنوان کتاب‌های ممنوع مسیحی آمده است.^[۴۲] در اوایل قرن هجدهم میلادی دو نسخه خطی از این انجیل یکی به زبان ایتالیایی و دیگری به زبان اسپانیایی کشف شد.^[۴۳] محتوای انجیل برنابا که گزارشی از زندگی و تعالیم عیسی (ع) است با آنچه در دیگر انجیل‌ها آمده تفاوت‌های عمیقی دارد.^[۴۴]

  در انجیل برنابا بارها از زبان عیسی (ع) به مسیح بودن حضرت محمد (ص) بشارت داده شده است.^[۴۵] الوهیت و پسر خدا بودن عیسی (ع) مردود دانسته شده است.^[۴۶] هم‌چنین از نظر این انجیل عیسی (ع) به صلیب نرفت، بلکه به جای او یهودا که تغییر شکل داده و شبیه عیسی (ع) شده بود به صلیب کشیده شد.^[۴۷] اما انجیل برنابا تعارض‌هایی هم با قرآن و باورهای مسلمانان دارد. مانند این که انسان‌ها فرزند خدا و ذاتا گناهکارند، انبیاء به جز عیسی (ع)، مانند ابراهیم، هارون، ایوب و ... گناه و محبت شرک آمیز داشته‌اند و ..^[۴۸]

  محققان مسیحی بر این باورند که این انجیل در زمانی غیر از عصر عیسی(ع) و در مکانی غیر از فلسطین نگارش یافته است. و برخی از آنها کتابت این انجیل را بعد از قرون وسطی^{[یادداشت ۱]} دانسته‌اند.^[۴۹] در مقابل برخی از محققان و خصوصا عده‌ای از مسلمانان این انجیل را اصیل دانسته‌اند.^[۵۰]

  انجیل در منابع اسلامی

  در قرآن ۱۲ بار بر واژه انجیل تصریح شده^[۵۱] و در موارد متعددی نیز با تعابیر گوناگون از آن یاد می‌شود.^[۵۲] گواهی انجیل بر حقانیت تورات، بشارت انجیل درباره بعثت حضرت محمد (ص) و فراگیر شدن دعوت او در قرآن مورد اشاره قرار گرفته است.^[۵۳] در قرآن بارها مسیحیان، به ایمان و عمل به آنچه خدا در انجیل نازل کرده، فراخوانده شده‌اند.^[۵۴] طبق دیدگاه قرآن، انجیل در بر دارنده هدایت و نور و مواعظی برای اهل تقوا است^[۵۵] و از جانب خداوند بر عیسی (ع) نازل شده است.^[۵۶] اما قرآن وجود چندین انجیل را قبول ندارد.^[۵۷] دیگر این که در اناجیل موجود بر مفاهیمی مانند تثلیث و به صلیب کشیده شدن عیسی (ع) تأکید می‌شود که قرآن آنها را باطل می‌داند.^[۵۸]

  روایات اسلامی نیز به انجیل اشاره دارند.^[۵۹] در بخشی از آنها به موعظه‌های عیسی(ع) اشاره شده است.^[۶۰] این موعظه‌ها موضوعاتی مانند مزد نیکوکاران، حکم نکردن به جور و ستم، دوری از دوستی با دروغ‌گویان، نهی از عیب‌جویی، نکوهش ریاکاران، پرهیز از حرام، محبت و بخشایش بی‌دریغ، توصیه به‌اندوختن دارایی‌های معنوی و... را در برمی‌گیرند.^[۶۱]

  جستارهای وابسته

• قرآن
• زبور
• تورات

• پانویس

• ↑ لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۷.
• ↑ رک: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۸۵.
• ↑ لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۷.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۷.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۷.
• ↑ رک: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۶ـ۵۹.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۸.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۸ـ۵۹.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۸.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۷۸.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۸.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۷.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۷۸.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۷۸ـ۷۹.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۹.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۹.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۷۹.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۶۲.
• ↑ رک: عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۵۹.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۲۷.
• ↑ رک: لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸، عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۸۵.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۸۵.
• ↑ رک: لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۱۰۰.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۱۰۰.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰.
• ↑ لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۵.
• ↑ رضوی، انجیل، بهار۱۳۸۳ش، ص۸۰ـ۸۱.
• ↑ لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۱۱۲.
• ↑ لاجوردی، «انجیل»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ج۱۰، ص۳۱۸.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۱.
• ↑ عهد جدید، ۱۳۹۴ش، ص۴۵۱.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۷.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۷.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۸.
• ↑ انجیل برنابا، مقدمه سید محمود طالقانی، چاپخانه پیک ایران، ص‌ دو.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۸.
• ↑ رک: انجیل برنابا، ۱۳۸۰ش، فصل چهل و سوم/ ۳۰، فصل هشتاد و دوم/ ۹ـ۱۹.
• ↑ انجیل برنابا، ۱۳۸۰ش، فصل پنجاه و دوم/ ۱۲ـ۱۵، فصل پنجاه و سوم/ ۳۵.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۹.
• ↑ رک:‌ حیدری و دگیران، انجیل برنابا در تعارض با قرآن کریم، زمستان ۱۳۹۳، ص۷ـ۲۸.
• ↑ معتمدی، برنابا، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۱۲، ص۱۹.
• ↑ رک: انجیل برنابا، ۱۳۸۰ش، مقدمه سردار کابلی، ص ۲۹۷ـ۳۱۳.
• ↑ آل عمران/ ۱۳، ۴۸، ۶۵ و...، رک: اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۳۱.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۳۱.
• ↑ اسدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۳۱ـ۳۷.
• ↑ رک: مائده/ ۴۷، ۶۶، ۶۸.
• ↑ مائده/ ۴۶.
• ↑ مائده/ ۴۷، حدید/ ۲۷.
• ↑ سدی، انجیلِ قرآن، آذر۱۳۸۶، ص۳۱.
• ↑ نساء/ ۱۵۷، ۱۷۱.
• ↑ رک: شیخ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۴۴۵، ۲۲۷، ۲۴۰ و...
• ↑ رک: ابن شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۵۰۱۵۱۳.
• ↑ رک: حیدری و خسروی، درون مایه انجیل در روایات شیعی، بهار و تابستان ۱۳۹۶، ص۱۰۳ـ۱۲۴.

• یادداشت‌ها

• ↑ دوره‌ای از تاریخ اروپا از قرن پنجم تا قرن پانزدهم.

• منابع

• ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۰۴ق.
• اسدی، علی، انجیلِ قرآن، نشریه معرفت، آذر ۱۳۸۶ش، شماره ۱۲۰، ص۲۵ـ۴۰.
• انجیل برنابا، ترجمه حیدرقلی سردار کابلی، تهران، نشر نیایش، ۱۳۸۰ش.
• انجیل برنابا، ترجمه مرتضی فهیم کرمانی، بی‌جا، چاپخانه پیک ایران، بی‌تا.
• حیدری حسین، خسروی رضوان، «درون مایه انجیل در روایات شیعی»، حدیث پژوهی، شماره ۱۷، ص۱۰۳ـ۱۲۴، بهار و تابستان۱۳۹۶.
• حیدری حسین، کاردوست فینی، خدیجه، قربانی، محمد مهدی، «انجیل برنابا در تعارض با قرآن کریم»، معرفت ادیان، شماره۲۱، ص۷ـ۲۸، زمستان۱۳۹۳.
• رضوی، رسول، «انجیل»، کلام اسلامی، شماره۴۹، ص۷۷ـ۸۷، بهار۱۳۸۳.
• شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق.
• عهد جدید، ترجمه پیروز سیار، تهران، نشر نی، ۱۳۹۴ش.
• لاجوردی، فاطمه، «انجیل» در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۰، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ص۳۱۷ـ۳۲۰، ۱۳۸۰ش.
• معتمدی، منصور، «برنابا» در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱۲، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ص۱۷ـ۲۰، ۱۳۸۳ش

پانویس

1. پرش به بالا↑ قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۸۲.
2. پرش به بالا↑ طباطبائی، المیزان، ج۳، ص۱۹۴
3. پرش به بالا↑ سوره مریم، آیه ۳۱
4. پرش به بالا↑ طبرسی، تفسیر جوامع الجامع، ج‏۱، ص۱۷۴
5. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۲
6. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۵
7. پرش به بالا↑ سوره مریم، آیه ۲۰-۲۷
8. پرش به بالا↑ سوره مریم، آیه ۲۷-۳۴
9. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۵۲
10. پرش به بالا↑ المیزان، ج۳، ص۲۱۲
11. پرش به بالا↑ أنوار التنزیل و أسرار التأویل، ج۲، ص۱۳.
12. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، ۴۹.
13. پرش به بالا↑ سوره صف، ۶.
14. پرش به بالا↑ سوره صف، ۱۴.
15. پرش به بالا↑ میر جلال پورمیر، داستان‌هائی از پیامبران،‌ ص۳۸.
16. پرش به بالا↑ ترجمه المیزان، ج۳، ص۴۴۱.
17. پرش به بالا↑ سوره نساء، ۱۵۷-۱۵۸.
18. پرش به بالا↑ حسین توفیقی، آشنائی با ادیان بزرگ، ص۱۲۳.
19. پرش به بالا↑ سوره مریم، آیه ۳۰
20. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۹
21. پرش به بالا↑ سوره شوری، آیه ۱۳
22. پرش به بالا↑ سوره احزاب، آیه ۷، سوره شورى، آیه ۱۳، سوره مائده، آیه ۴۶
23. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۵
24. پرش به بالا↑ سوره نساء، آیه ۱۷۱
25. پرش به بالا↑ سوره احزاب آیه ۷
26. پرش به بالا↑ سوره نساء، آیه ۱۵۹، سوره مائده، آیه ۱۱۷
27. پرش به بالا↑ سوره صف، آیه ۶
28. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۵
29. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۳۳
30. پرش به بالا↑ سوره مریم، آیه ۱۹-۳۳
31. پرش به بالا↑ سوره آل عمران، آیه ۴۸
32. پرش به بالا↑ ترجمه المیزان، ج۳، ص۴۴۴.
33. پرش به بالا↑ حکم النبی الأعظم صلى الله علیه و آله و سلم (محمدى رى شهرى)، ج۲، ص۲۸۱.
34. پرش به بالا↑ سیره نبوى «منطق عملى»، مصطفى دلشاد تهرانى، ج۱، ص۲۹۲.
35. پرش به بالا↑ الأنوار الساطعة فی شرح الزیارة الجامعة، ج۴، ص۴۹۶.
36. پرش به بالا↑ بحارالأنوار (علامه مجلسى)، ج۱۴، ص۲۸۹.
37. پرش به بالا↑ بحارالأنوار (علامه مجلسى)، ج۱۴، ص۲۵۴.
38. پرش به بالا↑ البرهان فی تفسیر القرآن (سید هاشم بحرانى )، ج۳، ص۷۱۱.
39. پرش به بالا↑ بحارالأنوار (علامه مجلسى)، ج۱۴، ص۳۲۶.
40. پرش به بالا↑ علامه مجلسی، تاریخ پیامبران و بعضی از قصه‌های قرآن (حیوة القلوب ج۲)، ص۱۱۹۳.

منابع

• قرشى، سید على اکبر، قاموس قرآن، تهران، اسلامیه، پنجم، ۱۳۶۷ ش.
• ترجمه المیزان، سید محمدباقر موسوى همدانى؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم، پنجم، ۱۳۷۴ ش.
• بحارالأنوار، علامه مجلسى؛ تهران.
• حکم النبی الأعظم صلى الله علیه و آله و سلم، محمدى رى شهرى و همکاران؛ قم: دارالحدیث، اول، ۱۴۲۹ ق.
• البرهان فی تفسیر القرآن، سید هاشم بحرانى؛ تهران: بنیاد بعثت، اول، ۱۴۱۶ ق.
• الأنوار الساطعة فی شرح الزیارة الجامعة؛ شیخ جواد کربلائى، قم: دارالحدیث.
• أنوار التنزیل و أسرار التأویل؛ عبدالله بن عمر بیضاوى، بیروت: دار احیاء التراث العربى، اول، ۱۴۱۸ ق.
• آدرس منابع مورد استفاده در این وبلاگ:https://fa.wikishia.net و https://wiki.ahlolbait.com